Szyld reklamowy przyjazny zabytkom
Reklama jest obecnie jednym z ważniejszych czynników wpływających na kształt, odbiór i wygląd fasad kamienic. Liczba lokali użytkowych znajdujących się w parterach, piwnicach, a nawet na piętrach jest ogromna. Często w jednej kamienicy znajduje się kilka lokali z różnych branż, co prowadzi do coraz większego zaśmiecania i przykrywania tła fasad, a wraz z nim ozdobnego detalu. Należałoby dążyć do tego, by panować nad drogą rozwoju form i kultury reklamy, wychodząc z przeświadczenia, że minimalizm i powściągliwość często dają dużo lepsze rezultaty niż krzykliwa forma. Artykuł ma na celu poszukiwanie rozwiązań ujednolicających w formalny sposób wygląd całych pierzei. Nie należy traktować poszczególnych kamienic jak osobne byty, ale istniejące w konkretnej przestrzeni i otoczeniu. W zestawieniu ze sobą winny tworzyć kompozycyjny ciąg przy zachowaniu pewnych cech indywidualnych.
Z poradnika dowiesz się
Odwołanie do szyldów historycznych
Znane są w historii różne formy zewnętrznego oznaczenia miejsca sprzedaży, do najważniejszych zalicza się: szyld sklepowy główny, wywieszkę (semafor) i napisy uzupełniające.
Na rynkowych kamienicach Morąga z I połowy XX w. szyldy były raczej ujednolicone, dopasowane do podziałów architektonicznych budynku.
Faktem jest, że najważniejszym elementem niemal wszystkich środków reklamy jest liternictwo, które odpowiednio dopasowane do treści i przeznaczenia, spełnia swoją funkcję informacyjną i jest czynnikiem wpływającym na skuteczność oddziaływania reklamy.
W szyldach kamienic rynkowych dominuje pismo o prostej i czytelnej konstrukcji liter odpowiadające ówczesnej linii architektonicznej i upodobaniom społeczeństwa. Niemal we wszystkich przypadkach użyto pisma zwanego antykwą w różnych jego odmianach: Didot, Garamond, Caslon itp.
Przeważa rozwiązanie polegające na malowaniu szyldów bezpośrednio na fasadzie kamienic. Oprócz tego w kilku przypadkach występują podłoża drewniane oraz blaszane płyty. Litery plastyczne raczej rzadko.
Treść reklam jest bardzo lapidarna, w większości są to komunikaty z wypisanym pełnym imieniem i nazwiskiem właściciela bądź inicjałami imienia i pełnym nazwiskiem, sporadycznie pojawia się nazwa branży, do jakiej należy sklep.
Przeważa proste, klasyczne liternictwo w różnych odmianach XVIII w. antykw. Krój pisma oraz jego grubość przeważnie współgrają z wystrojem całej elewacji, stanowią jego element, a nie punkt centralny. Częstym przypadkiem jest stosowanie majuskuły.
Zestawienia kolorystyczne są proste, bazujące na mocnych kontrastach, przeważa zestawienie jaśniejszego tła z ciemnymi literami. Mocowane były zazwyczaj w centrum gzymsu dzielącego parter od piętra. W sytuacji gdy na elewacji były przeprute dwa otwory drzwiowe, szyld wisiał w osiach przeznaczonych na cele handlowe. Do tego czasu niewiele zachowało się szyldów w postaci wywieszek. Jedna z nich ma formę ilustracyjną, inna zaś bardziej ażurową z wpisanym kołem. Jest także wywieszka z zegarem zamkniętym w formę kwadratu, pod którym widnieje nazwa firmy.
Współczesna teoria właściwego projektowania szyldów i umieszczania ich na elewacjach
Podstawową zasadą jest każdorazowe indywidualne dopasowywanie wielkości, kompozycji, kolorystyki i grafiki szyldów do kompozycji architektonicznej i charakteru obiektu. Należy wykonywać je z materiałów najwyższej jakości zgodnych bądź dostosowanych do zabytkowej formy budynku, podkreślających zabytkowy charakter obiektu. Reklama powinna być integralną częścią elewacji, a nie stanowić odrębny sztuczny twór.
Gdzie je umieścić na elewacji?
Nośniki informacji wizualnej mogą być umieszczane w kondygnacji parteru, czyli poniżej gzymsu oddzielającego parter od wyższych kondygnacji. Zawiesza się je płasko na ścianie budynku, bez przesłaniania detalu oraz nie zaburzając porządku i układu kompozycyjnego obiektu, należy wkomponować je w osie pionowe i poziome, wyznaczone stolarką otworową, detalem architektonicznym, gzymsami itp. Nie powinny przesłaniać boniowania, ozdobnego zróżnicowania faktury tynków, okładzin kamiennych, klinkierowych i innych elementów historycznego wystroju budynku.
Semafory wiszące nad ciągiem pieszym należy mocować prostopadle do budynku na wysokości co najmniej 2,5 m nad poziomem gruntu, a nie wyżej niż gzyms oddzielający strefę parteru. Maksymalne wysunięcie od tła elewacji nie powinno przekraczać 90 cm.
Przy projektowaniu nowego szyldu reklamowego do elewacji, na której wiszą już inne nośniki, należy uwzględnić układ już istniejących reklam, jednocześnie zaleca się wprowadzenie reklamy systemowej, czyli takiej, która ujednolici wszystkie reklamy poprzez zastosowanie jednej formuły tablicy – ramy dla szyldów różnych firm na elewacji danego obiektu. Nośniki reklam w takiej sytuacji powinny wisieć na tej samej wysokości bądź w równych pionach, by nie tworzyć dodatkowych podziałów w strefie osi parteru.
Jaka forma szyldu?
Szyldy winny być kształtowane w formie:
- Przestrzennych liter mocowanych bezpośrednio do tła elewacji, dopuszcza się w tym przypadku estetyczne, nieagresywne formy ich oświetlenia.
- Malowane bezpośrednio na tle elewacji.
- Malowane na płycie drewnianej bądź metalowej, przytwierdzone do tła elewacji.
- Wmocowane (wklejone) bezpośrednio w światło witryn sklepowych.
- Szyldy w formie wywieszek – semaforów muszą mieć formy o historycznych odniesieniach, stylistycznie dopasowanych do tła elewacji.
- Zespoły tablic informacyjnych powinny być ustawione w równych pionowych rzędach, wykonane w szkle bądź metalu.
- Wolnostojące nośniki do ekspozycji reklam tak zwane potykacze, które: nie powinny przekraczać wymiarów 90 x 60 cm, a ze zwieńczeniem ozdobnym wys. 115 cm. Tak jak wszystkie szyldy, powinny być wykonane z drewna lub metalu, kute, ręcznie opracowane. Ta reklama powinna być spójna z reklamą na obiekcie. W celu ograniczenia liczby potykaczy, utrudniających ruch pieszych, zaleca się wystawienie maksymalnie dwóch potykaczy przy kamienicy. Potykacze powinny mieć powierzchnię reklamową dwu- lub trójdzielną, w przypadku gdy dotyczą więcej niż jednego przedsiębiorcy.
- W przypadku reklam korporacyjnych należy zachować kolorystykę i inne elementy identyfikacji wizualnej firmy, jednocześnie dostosowując formę reklamy do danego obiektu, między innymi poprzez indywidualne opracowanie ramy szyldu, materiał.
- Do reklam zalicza się także zwijane markizy, które muszą być zharmonizowane z całością fasady i mogą zawierać jedynie umieszczone na lambrekinach napisy zawierające informację o lokalu lub znak firmowy (bez reklam wyrobów). Umieszczenie ich w słupie powietrza nad pasem drogowym wymaga zawarcia umowy z zarządcą drogi.
Co reguluje prawo? Czy działa?
Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, również nie odnosi się wprost do problemu reklam, ale widnieje w niej zapis, że umieszczenie na zabytku wpisanym do rejestru urządzeń technicznych, tablic, reklam i napisów wymaga pozwolenia Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (art. 36 ust.1 p.10 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami Dz. U. z 2003 r. Nr 162, poz. 1568). Pozwolenie można otrzymać na wniosek posiadacza nieruchomości, czyli osoby fizycznej lub jednostki organizacyjnej posiadającej tytuł prawny do korzystania z nieruchomości. Jest to wniosek o wydanie opinii w sprawie formy i lokalizacji reklamy na obiektach i terenach wchodzących w skład strefy objętej ochroną konserwatorską. Do takiego wniosku winno się dołączyć projekt i koncepcję umieszczenia szyldu na elewacji wraz z rozwiązaniem kolorystycznym³.
W praktyce wiele reklam umieszczanych jest niezgodnie z prawem, bez pozwolenia służb konserwatorskich bądź w innej formie niż dopuszczają owe służby. Za samowolne bądź niezgodne z wytycznymi umieszczanie reklam na zabytkach wpisanych do rejestru grożą kary. Początkowo Wojewódzki Konserwator Zabytków wydaje decyzję nakazującą przywrócenie zabytku do poprzedniego stanu. Jeżeli właściciel nie respektuje nakazu, konserwator ma obowiązek złożyć do sądu wniosek o ukaranie grzywną na mocy artykułu 118. ust. 1 p. 1. Postępowanie sądowe odbywa się na podstawie ustawy z 20 maja 1971 r. Kodeksu wykroczeń.
Droga do ukarania jest długa i w praktyce mało tego typu postępowań karnych dochodzi do realizacji. Jak zauważa A. Sławomirska, prawnik Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego; służby konserwatorskie nie radzą sobie z samowolną oraz niezgodną z wytycznymi reklamą. Nie dysponują odpowiednimi uregulowaniami prawnymi umożliwiającymi szybkie i skuteczne egzekwowanie obowiązków, które mają prawni właściciele obiektów zabytkowych.
Pośredni sposób ochrony zabytkowej substancji przed szpecącymi reklamami – są wydawane przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków zaświadczenia o obowiązku utrzymania i konserwacji zabytków zgodnie z przepisami ustawy o ochronie zabytków.
Uzyskanie takiego zaświadczenia, czyli tym samym przyjęcie obowiązku dbania o obiekt, jest warunkiem zwolnienia z podatku od nieruchomości. Artykuł 7 ust. 1 p. 6 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych, mówi, że zwalnia się z tego podatku grunty i budynki wpisane do rejestru zabytków pod warunkiem utrzymania ich i konserwacji zgodnie z Ustawą o ochronie zabytków.
Pozostałe akty prawne, które regulują rozmieszczenie i wygląd reklam na terenie objętym ochroną konserwatorską to np. Prawo budowlane. Mówi, że instalowanie tablic i urządzeń reklamowych (z wyjątkiem usytuowanych na obiektach wpisanych do rejestru zabytków w rozumieniu przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz z wyjątkiem reklam świetlnych i podświetlanych usytuowanych poza obszarem zabudowanym w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym) wymaga zgłoszenia organowi administracji architektoniczno-budowlanej (art. 29 i 30 Prawo budowlane Dz.Uz. 2006 r. Nr 156, poz. 1118).
Bezpośrednio do problemu reklam odnosi się Ustawa o drogach publicznych z 21 marca 1985 r. Artykuł 4. tejże ustawy definiuje reklamę jako: "nośnik informacji wizualnej w jakiejkolwiek wizualnej formie wraz z elementami konstrukcyjnymi i zamocowaniami, umieszczony w polu widzenia użytkowników drogi, niebędący znakiem w rozumieniu przepisów o znakach i sygnałach, lub znakiem informującym o obiektach użyteczności publicznej ustawionym przez gminę", a art. 39 zabrania umieszczania jej przy drogach poza obszarem zabudowanym.
Wzmianka o wizualnym aspekcie reklam znajduje się także w rozporządzeniu Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z 14 grudnia 1994 r., która mówi m.in. o wystawach sklepowych i gablotach reklamowych oraz ich oświetleniu. W rozporządzeniu czytamy: "tablice informacyjne, dekoracje i reklamy nie mogą stanowić uciążliwości oraz zagrożenia bezpieczeństwa dla użytkowników budynku i osób trzecich".
Wobec powyższych faktów należy dążyć do tego, by rozpowszechniać ten problem i wskazywać dobre praktyki, aby uświadomić o jego skali jak największą grupę ludzi.
Jak oceniasz ten poradnik?
Dziękujemy za Twoją opinię!Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści
Więcej poradników o wykonawcach pozostałych
Zastanawiasz się, jak urozmaicić daną imprezę? To proste! Zamów fotobudkę, ale pamiętaj, że tanio, nie zawsze znaczy rzetelnie. Fotobudka jako atrakcja na wesela, urodziny, promocje produktu, komunie, osiemnastki, eventy firmowe, festyny i wiele, wiele innych okazji stała się niemalże synonimem dobrej zabawy oraz przejawem podążania z duchem czasu. Dlatego obserwujemy pojawianie się coraz większej ilości firm oferujących zdjęcia z automatu. Większa konkurencja prowadzi do obniżania cen, ale niestety niekiedy także do obniżania poziomu świadczonych usług. Dlatego artykuł ten pokaże, na co zwrócić uwagę przy wyborze fotobudki.
27.07.2018Wszyscy, rozpoczynając budowę, posiadają projekt wymarzonego domu. Często wzbogacony jest on o piękne wizualizacje, które działają na wyobraźnię. Jednak coś, co zazwyczaj pomijają inwestorzy, to projekt wykonawczy konkretnych instalacji. Dlaczego jest on potrzebny i czemu służy?
30.06.2017Coraz więcej osób zaczyna rezygnować z klasycznych sposobów dostarczania energii do swoich gospodarstw domowych na rzecz odnawialnych źródeł energii. Biorąc pod uwagę obostrzenia przepisów Unii Europejskiej odnośnie ochrony środowiska, temat ten będzie coraz częściej pojawiał się w świadomości Polaków.
10.01.2020
Polacy najczęściej decydują się na usługi detektywów w celu udowodnienia zdrady lub sprawdzenia wierności – wynika z analizy serwisu Oferteo.pl. Zwykle zlecają śledzenie podejrzanych lub pozyskanie dowodów w postaci zdjęć. Większości zleceniodawców bardzo się spieszy i na realizację usługi nie jest w stanie zaczekać nawet jeden miesiąc.
12.01.2023Barbara Kożuch powiedziała, że "partycypacja to jedno z najważniejszych, a jednocześnie najtrudniejszych do praktycznego zbadania, jak również wcielenia w życie, zagadnień kierowania ludźmi. Dotyczy ona współuczestnictwa pracowników w procesie podejmowania decyzji. Wprowadzenie w życie zasad partycypacji stanowi jeden z warunków powodzenia procesu transformacji gospodarczej, wiąże się bowiem ze zmianą mentalności naszych kadr kierowniczych, przywiązanych do stylów kierowania zbliżonych do autokratycznego – nakazującego i kontrolującego podwładnych" łatwo wysnuć wniosek, że zarządzanie partycypacyjne to sposób zarządzania publicznego, który za cel stawia sobie danie możliwości tworzenia inicjatyw osobom zatrudnionym, dzięki czemu stają się one także bardziej odpowiedzialne za całe miejsce pracy. Partycypacja sprzyja rozwojowi, samorealizacji i podnoszeniu wartości pracy.
28.10.2017W dzisiejszych czasach firmy projektujące urządzenia nagłośnieniowe podzieliły je na głośniki, systemy głośnikowe lub systemy liniowe. Firma DB Technologies poszła o krok dalej i połączyła cechy ich wszystkich, tworząc serię Ingenia. Nie sposób tutaj nie zacytować producenta: "Ingenia to nowy sposób myślenia o nagłaśnianiu".
07.12.2017
